Van stress tot slaapapneu: de risicofactoren van voorkamerfibrillatie

Eens je ouder bent dan 40, heb je 1 kans op 4 om ooit voorkamerfibrillatie te ontwikkelen.¹ En hoe ouder je wordt, hoe groter de kans dat je te maken krijgt met de stoornis waarbij de voorkamers van het hart veel te snel en onregelmatig samentrekken. Maar je leeftijd is niet de enige factor die een rol speelt. Er zijn nog tal van andere risicofactoren die het ontstaan van voorkamerfibrillatie – ook wel boezemfibrilleren, atriumfibrillatie of kortweg VKF genoemd – kunnen beïnvloeden.

Op sommige daarvan heb je weinig vat, op andere kan je wel degelijk invloed hebben. Nu is jezelf een gezonde levensstijl aanmeten sowieso een goed idee. Want laten we eerlijk zijn, niemand zit te wachten op hartfalen of een beroerte. Maar alleen al in Europa lijden meer dan 11 miljoen mensen aan VKF. En elk jaar komen er daar 886.000 bij.² Dat maakt voorkamerfibrillatie niet alleen één van de meest voorkomende hartritmestoornissen, deze aandoening is ook verantwoordelijk voor maar liefst 25% van alle beroertes.

Reden genoeg dus om je levensstijl eens grondig onder de loep te nemen. Zo verklein je niet alleen de kans op VKF, maar ook op tal van andere aandoeningen.

Loop ik meer kans op voorkamerfibrillatie?

Er zijn verschillende risicofactoren die het ontstaan van voorkamerfibrillatie of boezemfibrilleren in de hand werken. Aan sommige van die risicofactoren kan je niet veel doen. Neem bijvoorbeeld je leeftijd. Hoe ouder je wordt, hoe meer tekenen van slijtage je hart vertoont.

Of neem erfelijke aanleg. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat erfelijke hartritmestoornissen ontstaan door fouten (mutaties) in de genetische code. Die fouten kunnen een invloed hebben op verschillende soorten eiwitten die instaan voor de normale werking van het hart. Wanneer dat gebeurt, ontstaat er een storing van de elektrische werking van je hart met hartritmestoornissen als gevolg.

Heb je te maken met een hartklepaandoening, een aangeboren hartafwijking of hartfalen? Heb je al een hartaanval of -operatie gehad? Dan heb je een verhoogd risico op VKF.

Hetzelfde geldt als je langere tijd een te hoge bloeddruk hebt of andere chronische problemen zoals een schildklieraandoening, slaapapneu of diabetes.

Andere risicofactoren heb je zelf in de hand en kan je wel degelijk reduceren door aanpassingen in je levensstijl.

Te hoge bloeddruk

Je bloeddruk is de druk in je bloedvaten. Die is nodig om bloed door je lichaam te pompen, zodat al je organen en spieren genoeg zuurstof krijgen. Je bloeddruk is het hoogst wanneer het hart samentrekt (bovendruk of systolische bloeddruk) en zakt terug wanneer je hart ontspant (onderdruk of diastolische bloeddruk). Is je bloeddruk te hoog, dan spreken we van hypertensie. Meestal merk je daar zelf niks van. Loop je hier echter jaren mee rond, dan verhoogt het niet alleen je kans op een hartinfarct, hartfalen of een beroerte, maar ook op voorkamerfibrillatie.

Te snel werkende schildklier

De schildklier is een klein, vlindervormig orgaan vooraan in de halsstreek. De klier produceert twee hormonen (T3 en T4) die belangrijk zijn voor een normale groei en ontwikkeling en voor de regeling van heel wat lichaamsprocessen. Het kan gebeuren dat je schildklier te snel werkt en te veel schildklierhormoon aanmaakt. Dat heet hyperthyreoïdie en kan leiden tot een hartritmestoornis.

Slaapapneu

Slaapapneu is een stoornis waarbij je tijdens het slapen minstens 10 seconden letterlijk geen lucht krijgt of dat je ademhaling ernstig verzwakt is. Het is goed mogelijk dat je daar niets van merkt en gewoon verder slaapt, maar net zo goed schrik je verschillende keren per nacht wakker. In beide gevallen heeft het een weerslag op je bloeddruk en hartslag en verhoogt het de kans op voorkamerfibrillatie.

Diabetes

Bij diabetes maakt je lichaam te weinig of geen insuline aan. Daardoor blijft glucose (of suiker) aanwezig in je bloed in plaats van binnen te dringen in de lichaamscellen waar we het gebruiken als energiebron. Dit kan zorgen voor veranderingen in de hartspier, wat dan kan leiden tot voorkamerfibrillatie.

Overgewicht

We spreken van overgewicht wanneer je Body Mass Index (BMI) hoger is dan 25. Is dat het geval bij jou? Dan ben je niet alleen. In 2016 hadden wereldwijd meer dan 1.9 miljard mensen last van overgewicht (BMI tussen 25 en 29,9). En maar liefst 650 miljoen daarvan zijn zwaarlijvig (BMI hoger dan 30).³ Dokters spreken dan ook terecht van een wereldwijd probleem. Want overgewicht houdt in dat je meer kans hebt op hart- en vaatziekten, diabetes en sommige vormen van kanker. En hoe hoger je BMI, hoe groter ook de kans dat je voorkamerfibrillatie ontwikkelt.

Doorgedreven duursport

Meer bewegen? Goed idee denk je dan. En inderdaad, een beetje beweging doet wonderen voor de gezondheid van je hart.⁴ Maar zoals met veel dingen bestaat er iets als teveel. Zo zien we dat VKF vaker voorkomt bij mensen die aan duursport doen.⁵ Sport je meer dan drie uur per week intensief? Dan heb je een verhoogd risico op de ontwikkeling van voorkamerfibrillatie (VKF).

Overmatig gebruik van cafeïne, alcohol of drugs

Boezemfibrilleren kan ook een reactie zijn op koffie, cola of energiedrankjes die veel cafeïne bevatten. Ook alcohol helpt niet. Zo wees een recente studie uit dat zelfs maar één glaasje alcohol per dag de kans op voorkamerfibrillatie al verhoogt met 16%.⁶ En is het nodig dat we vermelden dat drugs als cocaïne en amfetaminen ook niet bepaald bijdragen aan je hartgezondheid?

Stress

Stress is niet altijd slecht. Een beetje ‘gezonde stress’ bij een sollicitatiegesprek is normaal en helpt je zelfs om scherp te blijven. Maar bij langdurige stress krijgt je lichaam onvoldoende kans om zich te herstellen. Dat kan leiden tot een hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte en ontstekingen die het ontstaan van slagaderverkalking versnellen.

Gemoedsrust dankzij FibriCheck

Geen enkel vinkje moeten zetten bij een van de risicofactoren? Super! Maak je je toch nog zorgen over VKF, dan kan je de medisch gecertificeerde FibriCheck-app gebruiken.

Door twee of drie keer per dag je hartritme een minuutje te monitoren via je smartphone en/of smartwatch (Fitbit en Samsung Galaxy Watch), stel je jezelf niet alleen gerust maar verzamel je ook heel wat handige info waar je dokter indien nodig meteen mee aan de slag kan.

Je weet meteen of je hartritme op dat moment in orde is. Stelt de app toch een abnormale hartactiviteit vast? Dan krijg je binnen 48 uur een persoonlijke review (*) van de meetresultaten door onze medische experts.

(*) Persoonlijke reviews door onze medische experts zijn inbegrepen in onze gratis proefperiode en Premium-formule.

Referenties

1. Laila Staerk et al. Lifetime risk of atrial fibrillation according to optimal, borderline, or elevated levels of risk factors: cohort study based on longitudinal data from the Framingham Heart Study, 2018, doi: 10.1136/bmj.k1453.
2. Global Burden of Disease Collaborative Network. Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) [Internet], 2017.
3. World Health Organization Obesity and Overweight Factsheet. Geraadpleegd op http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
4. Lavie CJ et al. Exercise training and cardiac rehabilitation in primary and secondary prevention of coronary heart disease, Mayo Clin Proc, 2009,doi:10.1016/S0025-6196(11)60548-X.
5. Atrial fibrillation in athletes and general population – A systematic review and meta-analysis. Geraadpleegd op https://journals.lww.com/md-journal/Fulltext/2018/12070/Atrial_fibrillation_in_athletes_and_general.51.aspx
6. Campbell P. One Drink Per Day Increases Risk of AFib 16% in Healthy Patients. Geraadpleegd op https://www.practicalcardiology.com/view/one-drink-per-day-increases-risk-of-afib-16-in-healthy-patients